Boże Narodzenie to najważniejsze i obchodzone w wyjątkowy sposób święto religijne w Polsce. Jego tradycje ukształtowały się na przestrzeni wieków, dlatego warto je pielęgnować.
W tradycji ludowej i kościelnej Boże Narodzenie poprzedzone jest trzytygodniowym czasem oczekiwania, zwanym adwentem. W tym okresie wierni biorą udział w roratach, które poświęcone są Najświętszej Marii Pannie.
Najbardziej popularne zwyczaje bożonarodzeniowe w Polsce
W Wigilię domownicy ozdabiają choinkę oraz przygotowują się do kolacji. Zgodnie z postanowieniami II Soboru Watykańskiego wigilijna wieczerza odbywa się po zapadnięciu zmroku i pojawieniu się na niebie "pierwszej gwiazdki", która nawiązuje do Gwiazdy Betlejemskiej zwiastującej narodziny Jezusa. Wieczerza rozpoczyna się od modlitwy i czytania fragmentu Ewangelii. Później domownicy łamią się opłatkiem i składają sobie życzenia. Po tym można przystąpić do jedzenia.
Najwięcej zwyczajów związanych jest z Wigilią. Poza wyczekiwaniem na pierwszą gwiazdkę wśród bożonarodzeniowych tradycji wymienia się:
• Sianko pod obrusem - zwyczaj wywodzi się z czasów pogańskich. Jak nakazuje tradycja, siano symbolizuje narodzenie Jezusa w ubóstwie.
• Opłatek - gest przełamania opłatka symbolizuje wzajemne poświecenie się jednych dla drugich i chęć dzielenia się z bliskimi sukcesami. Dzielenie się opłatkiem ma zbliżać i łączyć ludzi.
• Potrawy wigilijne -tradycyjne 12 potraw wigilijnych nawiązuje do 12 apostołów. W niektórych regionach kraju oznaczają natomiast 12 miesięcy w roku. Według tradycji na stole powinny znaleźć się dary ziemi: z pola, lasu, sadu i wody. Dlatego na Wigilię podaje się zupę grzybową, karpia, kompot z suszonych owoców, ciasto z makiem. Warto jednak pamiętać, że wigilijne dania różnią się w zależności od regionu.
• Dodatkowe nakrycie - jest ono symbolicznie przeznaczone dla niezapowiedzianego gościa, ale też jest symbolem pamięci o naszych nieobecnych lub zmarłych bliskich.
• Świeca wigilijna - światło świecy ma być znakiem zaproszenia do rodziny Marii i Józefa, aby mały Jezus narodził się w każdym domu.
• Choinka - jest symbolem chrześcijańskim, który ma przypominać Adama i Ewę oraz upadek i odkupienie rodzaju ludzkiego. Składanie prezentów pod choinką, ma oznaczać naśladowanie dobroci.
Wigilijny wieczór kończy się odprawianą o północy pasterką. Według tradycji jest to msza upamiętniająca przybycie do Betlejem pasterzy, którzy jako pierwsi oddali hołd nowonarodzonemu Chrystusowi.
25 grudnia wypada Boże Narodzenie, a 26 grudnia obchodzimy drugi dzień świąt uznany na pamiątkę św. Szczepana - pierwszego męczennika za wiarę chrześcijańską. Te dni przeznaczone są na odpoczynek, kolędowanie i spotkania rodzinne.
Elżbieta Jaźwińska, Bożena Żebrowska
